طیف سنج فوریه مادون قرمز (FT-IR Spectrometer)
دستگاههای طیف سنجی مادون قرمز براساس کاربرد در صنعت و ترکیبات مولکولی هدف در سه ناحیه : MId-IR / Near-IR / Far-IR تعریف میشود که بازه طول موجی بین 15 – 18000 (cm-1) براساس تیاز مشتری متغییر میباشد ارزش بازار دستگاههای طیف سنجی مادون قرمز و تجهیزات وابسته 1.6 میلیارد دلار تا سال 2020 پیش بینی میشود کمپانی های پیشرو در تولید این دستگاههای کمپانی Thermo Scientific ، Perkin Elemer و اجیلنت امریکا میباشند
در این نوغ طیف سنجی ، تششعات مادون قرمز از نمونه عبور میکند مقداری از تششعات توسط نمونه جذب و مقداری از نمونه عبور میکند. طیف بوجود امده نشان دهنده میزان جذب مولکولی، میزان نور عبوری و در نهایت یک طیف اثر انگشتی مجزا برای هر مولکول بوجود میاورد.
این تکنیک انالیزی بیشتر برای سینتسایز ارگانیکی، علوم پلیمری، مهندسی پتروشیمی، صنعت دارویی و صنایع غذایی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین با توجه به امکان یکپارچه شدن (کوپل شدن) با دستگاه کروماتوگرافی توانمندی اشکارسازی واکنش های غیر پایدار را هم دارا میباشد.
کلیه شرکت های تحقیقات بازار از افزایش بسیار زیاد استفاده از دستگاه طیف سنجی مادون قرمز در صنایع مختلف در اینده خبر میدهند بهمین دلیل شرکت های تولیدی چینی که عمده قطعات خود را از شرکت های امریکایی خریداری میکنند در حال سرمایه گذاری در بخش تحقیق توسعه در جهت خودکفایی در تولید کامل دستگاه و قطعات همراه میباشند
دستگاههای طیف سنجی مادون قرمز که در زبان انگلیسی FT-IR گفته میشود مخفف Fourier Transform Infared میباشد که در این تکنیک که براساس واکنش بین پرتو مادون قرمز و نمونه صورت میپذیرد که حالت نمونه بین مایع ، جامد و گاز متغییر میباشد در این فرایند انالیزی ، امکان اندازه گیری فرکانسی که پس از تابش اشعه ایکس بر نمونه جذب کرده و یا شدت این جذب ها اندازه گیری میشود این فرکانس ها برای شناسایی گروه های عاملی که مسئول میزان جذب این پرتو مادون قرمز در فرکانس های مختلف میباشند. طیف مادون قرمز پس از انالیز از دو محور، عمودی شدت و افقی، طول موج سانتیمتر معکوس تشکیل شده است. هنگام عبور مادون قرمز از نمونه، مقداری عبور و مقداری جذب میشود که نتیجه منحنی خاص هر ماده بهمراه پیوند های مولکولی مجزا که همانند اثر انگست خاص هر ماده و یا ترکیب مولولی خاص میباشد. همانطور که اثرانگشت مشابهی وجود ندارد در دنیای شیمی هم هیچ دو مولکولی طیف مادون قرمز مشابهی ندارند و در نهایت این خاصیت باعث شناسایی ترکیبات ناشناخته و اشکارسازی ترکیبات مولکولی خاص در نمونه مخلوطی میشود همچنین میزان خلوص ،کیفیت ، قیاس نمونه ها و شناسایی صد ها ترکیبات ارگانیک فعال (Volatile Organic Compound) ساطع شده از منایع صنعتی و بیولوژیکی همجنین میزان خلوص گازهای اسنراسفر و بروپسفر از کاربرد های این دستگاه میباشد.
کاربرد دستگاه طیف سنجی مادون قرمز در صنعت
پایش محیطی :
طیف سنجی مادون قرمز مورد استفاده در شناسایی الاینده های محیطی و اندازه گیری میزان گازهای موجود در نمونه های گازی میباشد. اتش نشان های از جمله منابع اصلی ورود الاینده ها به محیط میباشد. از جمله گاز های ورودی الاینده میتوان به بخار اب بهمراه منوکسید کربن، سولفور دی اکسید، هیدروژن سولفید، اسید هیدروکلرید، اسید هیدرو فلوریک، سیلیکون تترا فلورید و کربن اکسی سولفید در مقادیر مختلف بعنوان الاینده نیاز به پایش دارند
طیف سنج فوریه مادون قرمز